TAKIL ve TAKAL Nedir?
.TR uzantılı alan adlarının tescilinde dikkat edilmesi gereken bazı kurallar bulunmaktadır ve tüm kayıt kuruluşları bu kurallara uygun şekilde çalışmak zorundadır.
TRABİS tarafından belirlenen bu kurallar arasında TAKIL (Tahsisi Kısıtlı Adlar Listesi) ve TAKAL (Tahsise Kapalı Adlar Listesi) yer almaktadır. Örneğin, bir .com.tr uzantılı alan adının tescili onaylanmıyorsa ya da kayıt edilmeye uygun görünmesine rağmen tescil edilemiyorsa, büyük olasılıkla bu alan adı TAKIL veya TAKAL listesinde yer alıyordur. Bu yazımızda, TAKIL ve TAKAL kavramlarını detaylıca açıklıyoruz.
TRABİS Nedir?
TRABİS, .TR Ağ Bilgi Sistemi ifadesinin kısaltmasıdır. TRABİS, .TR uzantılı alan adlarının merkezi veritabanını işletir ve bu alan adlarının güvenilir bir şekilde tescil edilmesi, yönetilmesi ve güncellenmesini sağlar. Bu sistem, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından işletilmektedir.
TRABİS, .TR uzantılı alan adlarının sürdürülebilirliğini ve güvenliğini sağlamak için çeşitli mevzuatlara sahiptir. Bu kurallar çerçevesinde, belirli alan adları satın alınamaz, maksimum 5 yıllık süreyle yenilenebilir ve bazı durumlarda transfer edilemez.
TAKIL (Tahsisi Kısıtlı Adlar Listesi) Nedir?
TAKIL, tarihi ve kültürel değerlerimizin korunması amacıyla oluşturulmuş bir listedir. Bu listede yer alan alan adları, şehir isimleri, finans ve devlet kurumlarına ait ifadeler gibi önemli kelimeleri içerir. Liste, dolandırıcılık faaliyetlerini engellemek ve kullanıcıların sahte internet siteleri üzerinden yanıltılmasını önlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Örnek:
- Bank, banka, finans, bakanlık gibi kelimeler bu listeye dahil edilebilir.
TAKIL Listesindeki Domainler Nasıl Tescil Edilir?
TAKIL listesinde yer alan bir alan adını tescil etmek için, belirli belgelerle başvuru yapılması gerekmektedir. Bu belgeler, TRABİS tarafından belirlenmiş olup kayıt kuruluşuna iletilmelidir.
TAKIL İçin Gerekli Belgeler:
- Resmi Belgeler:
- İçeriğinde "Türk", "T.C." gibi ifadeler geçen alan adları için ilgili düzenlemeler Madde 4-1 üzerinden incelenmelidir.
- Finans ve Bankacılık İfadeleri:
- Finansal ifadeler içeren alan adları için BDDK veya SPK onaylı belgeler sunulmalıdır. (bkz. Madde 6-2)
Resmi Karar İlgili Maddeleri:
MADDE 4 – (1) "Turkiye", "Türkiye", "Ataturk", "Atatürk", "Turk", "Türk", "Türkiye Cumhuriyeti", "Turkiye Cumhuriyeti", "T.C." adları ile bu adların türev ve benzerlerinin ".gov.tr" alt alan adı altında tahsis edilmesi esastır. Bu adlar için "gov.tr" haricindeki alt alan adları kapsamında yapılan başvurularda başvuru sahibinin uygunluğu, söz konusu alan adının kamu yararına kullanılıp kullanılmayacağına ilişkin Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(2) Her ilin adı ".gov.tr" alt alanı altında valiliklere tahsis edilebilir. Her ilçenin adı ise ".gov.tr" alt alanı altında kaymakamlıklara tahsis edilebilir. İl ya da ilçe adları için birden fazla talep olması durumunda "ilk gelen ilk alır" kuralı gereğince tahsis yapılır.
(3) İl ve ilçe isimleri için ".gov.tr" haricindeki alt alan adları kapsamında yapılan başvurularda Kurum tarafından, başvuru sahibinin uygunluğu, söz konusu alan adının kamu yararına kullanılıp kullanılmayacağına ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(4) DETSİS’de yer alan kamu kurumlarının açık adlarını veya kamuoyunca bilinen kısaltmalarını içeren alan adlarının sadece ilgili kamu kurumuna tahsis edilmesi esastır. Bahse konu kurumlar dışındaki taraflarca yapılan başvurularda başvurunun uygunluğu, Kurum tarafından
yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(5) SPK tarafından faaliyet izni verilen yatırım kuruluşlarının adlarını içeren alan adları, sadece söz konusu kuruluşlara tahsis edilebilir.
(6) BDDK tarafından faaliyet izni verilen aşağıdaki kuruluşların adlarını içeren alan adları, sadece söz konusu kuruluşlara tahsis edilebilir:
a) Bankalar,
b) Finansal kiralama şirketleri,
c) Faktoring şirketleri,
ç) Finansman şirketleri,
d) Finansal holding şirketi,
e) Varlık yönetim şirketleri,
f) Yabancı bankaların Türkiye temsilcilikleri,
g) 5654 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kanunu Kapsamında Faaliyet İzni Verilen Kuruluşlar.
(7) "finans", "finance", "finansman", "bank", "banka", "lease", "leasing", "finansalkiralama", "factoring" ve "faktoring" kelimelerini içeren alan adlarının, işbu maddenin beşinci ve altıncı fıkralarında belirtilen kuruluşlara tahsis edilmesi esastır. Bahse konu kuruluşlar dışındaki taraflarca
yapılan başvurularda başvurunun uygunluğu, Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
(8) Bu maddenin diğer fıkralarında belirtilen adların dışında, tahsisi kısıtlı adlar listesinde bulunan diğer adları içeren alan adlarına ilişkin yapılan başvurularda başvuru sahibinin uygunluğu, söz konusu alan adının kullanım amacı, kamu yararına kullanılıp kullanılmayacağı ve hangi alt alan adı altında tahsis edilebileceğine ilişkin Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda belirlenir.
MADDE 6 – (1) Bu Usul ve Esasların 4 üncü maddesinin birinci, ikinci ve dördüncü fıkralarında belirtilen alan adları için yapılan başvurularda, "Belgeli Tahsis Edilecek İnternet Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar"ın ilgili alt alana ilişkin maddesinde belirtilen belgeler istenir. (2) Bu Usul ve Esasların 4 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarında belirtilen taraflarca yapılan alan adı başvurularında istenen belgeler aşağıda belirtilmiştir: a) SPK veya BDDK tarafından, İAA başvurusunda bulunan tarafa verilmiş faaliyet izin belgesi, b) Başvuruda bulunan tarafın yetkilisi tarafından imzalanmış İAA talep yazısı, c) İAA başvurusunda bulunan tarafı temsile yetkili kişi veya kişilerin ilgili taraf adına ilgili işlemi yapmaya yetkili olduğunu ispatlayan belge. (3) Bu Usul ve Esasların 4 üncü maddesinin üçüncü ve yedinci fıkraları kapsamında yapılan her bir alan adı başvurusunda ve dördüncü fıkrası kapsamında ilgili kamu kurumu dışındaki taraflarca yapılan başvurularda, başvuru sahibi talep edilen alan adının kullanım amacına ilişkin beyanını ve bu beyanını destekleyici nitelikte bilgi ve belgeleri sunar.
Gerekli belgeleri kayıt kuruluşunuza iletmeniz durumunda, kayıt kuruluşunuz başvurunuzu TRABİS’e yönlendirecektir. Başvurunuz, TRABİS tarafından değerlendirilip onaylandığında, ilgili domain adresinin tescil işlemi tamamlanmış olacaktır.
TAKIL hakkında daha detaylı bilgiye, Tahsisi Kısıtlı Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar başlıklı mevzuatta yer alan bu adres üzerinden ulaşabilirsiniz.
TAKAL (Tahsise Kapalı Adlar Listesi) Nedir?
TAKAL, kamu düzeni, genel ahlak veya ülke güvenliğine aykırı olması nedeniyle tesciline izin verilmeyen alan adlarının yer aldığı listedir. Bu liste, uzmanlar tarafından detaylı bir şekilde hazırlanmıştır ve mevzuatla korunmaktadır.
TAKAL Listesindeki Domainler Nasıl Tescil Edilir?
TAKAL listesinde yer alan bir alan adının tescili mümkün değildir. Bu tür başvurular mevzuat gereği doğrudan reddedilmektedir.
TAKAL’la İlgili Mevzuatta Bulunan Madde:
MADDE 34 – (1) (Değişik:RG-17/10/2020-31277) Mevzuata, kamu düzenine, ülke güvenliğine, genel ahlaka, sağlığa ve emniyete aykırı olma gibi sebeplerle tahsisine izin verilmeyen adlar Tahsise Kapalı Adlar Listesine alınır.
(2) Tahsise Kısıtlı Adlar Listesi;
a) Tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş adlardan,
b) Şehir isimlerinden,
c) İnternet kullanıcılarını aldatmaya yönelik olarak hazırlanabilecek finans kuruluşları ve devlet kurumları adlarını içeren sahte İAA’ların tahsisini zorlaştırmak için bank, banka, finans, bakanlık gibi adlardan, oluşur.
Kaynaklar:
Sonuç
.TR uzantılı bir alan adı tescil etmek istiyorsanız, bu süreçte size rehberlik etmekten mutluluk duyarız. Herhangi bir sorunuz varsa, internet sitemizdeki canlı destek bölümünden veya iletişim sayfamızdaki bilgilerden bize ulaşabilirsiniz.