Sunucu Nedir?

7 gün 24 saat ve yüksek internet hızıyla sürekli erişilebilir, kesintisiz çalışacak şekilde tasarlanan, geniş güvenlik, jeneratör ve soğutma önlemleriyle veri merkezlerinde korunan gelişmiş ve dayanıklı bilgisayarlara sunucu denir. Web sitelerin, uygulamaların ve internet üzerinden erişilebilir olması gereken dosyaların, verilerin tutulduğu bilgisayarlardır.

Sunucular Nasıl Çalışır?

Sunucular, anlık olarak binlerce işlemi yapabilecek kapasitede olmalıdır. Bu nedenle yüksek kapasiteli donanımlara sahip sunuculardır. Bu sunucular herhangi bir sebeple yeniden başlatma, internet erişiminin kesilmesi gibi standart bilgisayarlarımız gibi lükse sahip değiller. Her gün, her saat, her dakika ve her saniye erişilebilir olmak zorunluluğundadır.

Veri merkezlerinde ilgili sistem odalarında yer alan kabinetlerin içerisinde, soğutma ve yangın söndürme sistemlerinin bulunduğu bir altyapıda tutulurlar. Yüksek internet hattı kapasitesine sahiplerdir.

Sunucu Neden Tercih Edilmelidir?

Aslında, bu sorudaki sunucu terimi burada web hosting firmalarında gördüğümüz sunucu hizmetleriyle ilişkilidir. Çünkü, siz hosting hizmeti de alıyor olsanız, ilgili hizmet bir sunucu içerisinden çalışır.

Web hosting firmalarının sundukları sunucu hizmetleri şöyledir; fiziksel sunucu (dedicated server), bulut sunucu (cloud server veya vds - virtual dedicated server), sanal sunucu (vps - virtual private server), sunucu barındırma (co-location).

Bu sunucu hizmetlerinin tercih edilme sebebi, hosting hizmetlerinin yetmeyeceği şekilde kaynak kullanımı ve özel yazılımsal ihtiyaçlar neticesinde ortaya çıkar. Eğer yazılımınız, web siteniz veya ihtiyacınız olan web tabanlı çözüm, hosting hizmetlerinde barınamayacak şekildeyse, sunucu hizmet türleri tercih edilmelidir.

Sunucular Ne İşe Yarar?

Sunucular basitçe, ihtiyacınız olan web çözümlerinin altyapısını sağlamak amacıyla kullanılırlar. Normal bilgisayarlardan daha yüksek işlem kapasitesine sahip oldukları için tercih edilen güçlü bilgisayarlardır. Veri ve dosya depolama, bilgi paylaşımı için kullanırlar.

Örneğin, sunucu üzerinde bir sanal santral de kullanabilir, google drive, dropbox gibi bir dosya depolama amacıyla da kullanabilir veya web sitesi de yayınlayabilirsiniz.

Sunucu Hizmet Türleri Nelerdir?

Fiziksel Sunucu (dedicated server)

Fiziksel sunucu (kiralık sunucu), yüksek kapasiteli ve gerçek donanımlara sahip sunucu bilgisayarlardır.

Bulut sunucu (cloud server, vds - virtual dedicated server)

Bulut Sunucu, fiziksel sunucuların belirli kaynaklarının sanallaştırma yazılımları tarafından sanallaştırılarak elde edilen sanal sunuculardır. Diğer sanal sunucuların aksine, birden fazla veri merkezinde veya aynı veri merkezinde birden fazla fiziksel sunucuda ya da tek bir sunucuda da olabilen yapılara da sahip olabilmekteler. Fiziksele en yakın performansa sahip olup, maliyet, ölçeklenebilirlik ve yönetim kolaylığı açısından tercih edilirler.

Sanal Sunucu (vps - virtual private server)

Sanal Sunucu, fiziksel sunucuların belirli kaynaklarının sanallaştırma yazılımları tarafından sanallaştırılarak, kaynağı diğer sanal sunucularla beraber paylaşılan yapıya sahip sanal sunuculardır. Maliyet ve ölçeklenebilirlik olarak tercih edilirler. Bulut sunucular gibi fiziksele yakın bir performans sağlayabilirler, ancak daha küçük çapta işlem kapasitesine sahip ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılırlar.

Sunucu ile İlgili Diğer Terimler

Web Sunucusu (web server)

Web sitelerine veya uygulamalara gelen isteklere yanıt vermekle görevlidir. İsteklerin yorumlanıp, tarayıcıya veya uygulamaya geri yanıt döndürmekle sorumludur. GET, POST, PUT, DELETE, HEAD gibi isteklerle HTTP/HTTPS protokolleri üzerinden haberleşir.

Farklı bir anlam olarak da web sunucuları bu sayılan tüm özel yapılandırılmış sunucu türlerini kapsayan sunuculardır. Yani bir web sunucusu, dns, veritabanı, dosya ve e-posta yazılımlarını aynı anda barındırabilir.

Veritabanı Sunucusu (database server)

MySQL, MongoDB, Microsoft SQL Server, PostgreSQL gibi çeşitli veritabanı yazılımlarının bulunduğu özel yapılandırılmış sunuculardır. Web sitelerin, uygulamaların verilerini ilişkisel bir şekilde kaydını tutmak ve gerektiği zaman tekrar kullanabilmek için kullanılan yazılımlar için hazırlanır.

Dosya Sunucusu (file server)

Resim, döküman, video, ses veya diğer dosya türlerini internete açık veya güvenli bir şekilde açık tutmak, uzaktan erişebilmek amacıyla özel yapılandırılmış sunuculardır. Bilinen dosya transferi işlem protokolü FTP veya günümüz teknolojilerinden S3 nesne tabanlı depolama yazılımları ile kullanılabilir.

DNS Sunucusu (dns server)

Web sitelerinin internette erişilebilir olması ve hangi sunucularda çalıştıklarının kaydını tutmak, gelen istekleri ilgili web sunucularına yönlendirmekle görevli yazılımları bulunduran özel yapılandırılmış sunuculardır.

E-posta Sunucusu (email server)

E-posta sunucuları, e-posta gönderip almakla görevli yazılımları bulunduran ve buna özel yapılandırılmış sunuculardır.

Proxy Sunucusu (proxy server)

Proxy (vekil) sunucuları web sitelerine ve uygulamalara gönderdiğiniz istekleri gizleyen veya bir merkezden gitmesini sağlayan, gerçek ip adresinizi direkt olarak ulaşmasını engelleyen yazılımların bulunduğu özel yapılandırılmış sunuculardır.

VPN Sunucusu (vpn server)

VPN sunucuları tıpkı proxy sunucuları gibi aynı görevde çalışan sunuculardır, fakat, gerçek ip adresinizi tamamen gizleyebilirler.

Bulut Sunucu ve Sanal Sunucu Arasındaki Farklar Nelerdir?

VDS (bulut sunucu) sistem kaynaklarını kendine ayrılmış bölmesinde kullanırken, VPS (sanal sunucu) sistem kaynaklarını aynı sunucu birimi üzerindeki diğer sunucularla beraber kullanır. Dolayısıyla VDS paylaşımsız sunucu, VPS ise paylaşımsız sunucu olarak anılır.

VDS üzerinde barınan web siteleri veya uygulamaları kendine atanan kaynaklarına göre kullanım yapabildiğinden diğer VDS hizmetleri tarafından etkilenmez. Ancak, bir VPS hizmeti diğer bir VPS hizmetini içerisindeki yoğun kaynak kullanımından dolayı etkileme ihtimali vardır.

VPS hizmetleri maliyet açısından daha ekonomiktir, VDS hizmetleri ise VPS hizmetlerine nazaran daha maliyetlidir.

VPS’i bir ofisteki ortak bir çalışma alanı olarak, VDS’i ise kendinize ait bir oda olarak görebilirsiniz.